همه چیز درمورد مرغ مینا

مينا پرنده اي از خانواده سار «استوماتيده» است که به دو صورت وحشي واهلي يافت مي شود و داراي نژادهاي مختلفي است که معروف ترين اين نژادها ميناي گوشواره اي و ميناي معمولي است، نام اين پرنده در زبان فارسي «مينا»، «مرغ مينا» و «ميناي سخنگو» و «مرغ مقلد» است، در زبان عربي «المينه» ودر زبان انگليسي Myna، Mynah، Mina، Mynas، Minah و در زبان فرانسوي و اسپانيايي به آن Martin و در زبان آلماني به آن Beo و در زبان ترکي Mina است. نام «مينا» در حقيقت يک نام هندي است که ريشه اي سانسکريتي دارد و از زبان هندي به ساير زبان ها راه يافته است. گونه وحشي اين پرنده در جنگل ها و دشت ها پراکنده است و گونه اهلي آن را مي توان در بسياري از خانه ها مشاهده کرد. مرغ مينا پرنده اي کاملاً اجتماعي و پر سر وصدا است که تا حدودي مانند سارها حالت تهاجمي دارد. اگر به هر دليلي مورد آزار و اذيت قرار گيرد يا احساس خطر کند و به درختي نزديک در حوالي لانه اش رفته، صداهاي بسيار بلند و ناهنجاري را به معناي اعتراض از خود در مي آورد. آن ها خود را سريعاً با محيط وشرايط اطراف شان تطبيق مي دهند. بيشتر اجتماع آن ها در زمين هاي باير واطراف باغ ها مي باشد.

● زيستگاه

زيستگاه ميناي معمولي به طور طبيعي در مناطقي از شرق افغانستان تا جنوب غربي چين واقع شده است. آن ها اغلب سرزمين هاي باز وکم درخت را براي زندگي ترجيح مي دهند. اما در بعضي از موارد در ميان تمدن شلوغ شهري هم مانند پارک ها، گلخانه ها و مزارعي که به دست انسان ها ساخته شده است ديده مي شوند. آن ها براي تفريح وسرگرمي با ديگر مرغ هاي مينا گلاويز مي شوند وبه نزاع هاي دوستانه مي پردازند. اما اين نبردها به خشونت و خونريزي نمي انجامد. اين پرنده انسان را از وجود مار مطلع مي سازد و با مشاهده اين حيوان با سروصداي زياد محل وجود مار را به انسان نشان مي دهد.

مينا قادراست که واژه ها را تقليد کند و کلمات زيادي را حفظ کند، به همين علت در هندوستان و بسياري از کشورهاي ديگر آسيايي به عنوان پرنده اي اهلي و خانگي مورد استفاده قرار مي گيرد. اين پرنده در هندوستان رمز عشق به شمار مي روند زيرا که در طول زندگي بسيار ازدواج مي کنند و برخي از دلباختگان هندي براي به دست آوردن دل محبوبه خود مرغ مينايي را تهيه کرده و پس ازآموزش دادن چند کلمه محبت آميز آن را به محبوبه خود پيشکش مي کنند.

● رده بندي علمي مينا

خانواده ساران «Sturnidae» خانواده اي است که سه جنس مرغ مينا را در بر مي گيرد و اين جنس ها عبارتند از: جنس ميناي گوشواره اي يا گراکولا Gracula (دوازده گونه)، جنس ميناي معمولي يااکري دوتريس Acridotheres (هشت گونه) و بالاخره جنس ميناي بالي يا ليکوپسار Leucopsar (يک گونه).

● رنگ واندازه وشکل ظاهري مينا

ميناي معمولي سر و گردني سياه رنگ و پشت و سينه آن قهوه اي رنگ و در هنگام پرواز لبه هاي دم و زير بال ها به رنگ سفيد ديده مي شوند. منقار و پاها و پوست پشت چشم ها به رنگ زرد است. رنگ پر ميناي ماده همانند ميناي نر است اما جثه کوچک تري دارد و رنگ پر و بال آن کم رنگ تر است. اين پرنده برخلاف بسياري از پرندگان به جاي جهيدن بر روي زمين راه مي روند. لکه هاي زرد موجود در پس سر ميناي گوشواره اي در ميناي معمولي ديده نمي شود و يا به صورت هاي ديگر و رنگ هاي ديگر ظاهر مي شوند براي مثال در «ميناي بانک» اين لکه به رنگ پرتقالي است. لبه هاي دم پرنده در گونه ميناي معمولي به رنگ سفيد است و در ميناي دمگاه سفيد، رنگ پرهاي اطراف دم پرنده نيز به رنگ سفيد است.

▪ ميناي گوشواره اي: به طور کلي رنگ پر و بال تمام انواع ميناي گوشواره اي سياه متاليک است که در صورت تابش نور به رنگ هاي ارغواني رنگين کمان، فيروزه اي و يا سبز تيره در مي آيند. تمامي انواع ميناي گوشواره اي، لکه هاي زردي در پشت و زير چشم دارند که اندازه آن ازگونه اي به گونه ديگر متفاوت است و رنگ آن از زرد تيره تا زرد روشن متفاوت است، به اين لکه ها «گوشواره» مي گويند. تعداد اين لکه ها معمولاً در پس سر دو عدد و در زير چشم يک عدد مي باشد و در برخي از گونه ها ممکن است که اين لکه ها به يکديگر متصل شده و لکه زرد بزرگي در پس سر پرنده تشکيل دهند.

● نژادهاي مينا

همان طور که قبلاً گفته شد در جهان بالغ بر بيست ويک گونه مينا وجود دارد که اين گونه ها در سه جنس رده بندي شده اند و اين سه جنس عبارتند از: جنس ميناي گوشواره اي (شامل دوازده گونه)، جنس ميناي معمولي (شامل هشت گونه) و جنس ميناي بالي (شامل يک گونه). رنگ تمامي گونه ها به استثناي ميناي بالي سياه و تيره است و تنها ميناي بالي به رنگ سفيد است. در اين جا به ترتيب گونه هاي مختلف مينا را شرح مي دهيم:

۱) ميناي گوشواره اي Hill Mynah

۲) ميناي معمولي Common Mynah

۳) ميناي بالي Bali Mynah

● تغذيه مينا

مينا پرنده اي همه چيز خوار است و در طبيعت بيشتر بر انواع ميوه ها، دانه ها، حشرات و جانوران کوچک نظير ملخ و پروانه تغذيه مي کند و معمولاً با پرسه زدن روي زمين به دنبال غذا مي گردد. برگ ها را زير و رو مي کند و سعي مي کند کرم ها و حلزون هاي مخفي شده در زير برگ ها را صيد کند. البته علاوه بر ميوه جات و دانه جات بر کرم خاکي، گل، شهد گل و فضله ماکيان نيز تغذيه مي کند. از موش و قورباغه و مارمولک نمي ترسد و آن ها را شکار مي کند و حتي در صورت لزوم به تخم ساير پرندگان نيز رحم نمي کند. گاهي اوقات نيز بر روي پشت گاوها مي نشيند و سعي مي کند که حشرات موجود بر روي آن و يا حشرات موجود در اطراف تغذيه نمايد. مينا بر روي زمين هاي شخم زده نيز به دنبال حشراتي مي گردد که براثر شخم زدن از زير خاک بيرون آمده اند، به هرحال پرنده اي مفيد به شمار مي رود که مي توان به راحتي از آن برعليه آفات کشاورزي استفاده کرد.

● توليد مثل مينا

در شهر، ميناي بالغ لانه خود را زير لبه پشت بام مي سازد و اما در بيرون شهرها معمولاً لانه خود را در سوراخ درخت ها مي سازد و يا اين که از لانه هاي قديمي پرندگان ديگر استفاده مي کند. لانه مينا از علف و شاخه هاي نازک همراه با تکه هاي کاغذ و غيره ساخته مي شود. هردو والدين جوجه ها را بزرگ مي کنند و لانه را نيز به کمک هم مي سازند. قبل از تخمگذاري پرنده نر چنانچه کاکل داشته باشد کاکل خود را بر مي افرازد و در معرض ديد پرنده ماده مي گذارد و منقار خود را بالا و پايين مي برد و از خود صداي مخصوصي در مي آورد و اقدام به تميز کردن پر وبال پرنده ماده مي کند و بدين گونه سعي مي کند توجه پرنده ماده را به طرف خود جلب کند. البته گاهي نيز ديده شده که دو پرنده نر در کنار هم اين رفتارها را از خود نشان داده اند. پرنده ماده نيز در قبال رفتارهاي ج__ن__س__ی پرنده نر تحريک شده و به آرامي روي نشيمنگاه نشسته و با پايين آوردن بدن خود، پرنده نر را به جفتگيري دعوت مي کند. جفتگيري چند ثانيه بيشتر به طول نمي کشد و ممکن است که پرنده نر چندين بار در يک روز جفتگيري کند اما در واقع براي بارور کردن يک خوشه تخم، فقط يک بار جفتگيري کافي است. پس از جفتگيري پرنده ماده خود را براي تخمگذاري آماده مي کند.